Program „Opieka wytchnieniowa” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego – edycja
2025 – dalej Program, będzie realizowany od dnia 1.01.2025 r. do dnia 31.12.2025 r. Jest
to kolejna odsłona rządowego wsparcia dla członków rodzin lub opiekunów sprawujących
bezpośrednią opiekę nad dziećmi od ukończenia 2. roku życia do ukończenia 16. roku życia,
posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności lub osobami niepełnosprawnymi
posiadającymi orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie traktowane
na równi z tym orzeczeniem. Celem Programu jest umożliwienie tym osobom uzyskania
doraźnej, czasowej pomocy w formie usługi opieki wytchnieniowej.

Dla kogo przysługiwałoby wsparcie w formie „Opieki wytchnieniowej”
Program jest dedykowany członkom rodzin lub opiekunom sprawujących bezpośrednią opiekę
nad:
1) dziećmi od ukończenia 2. roku życia do ukończenia 16. roku życia posiadającymi orzeczenie
o niepełnosprawności lub
2) osobami niepełnosprawnymi posiadającymi:
a) orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo
b) orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem wymienionym w lit. a, zgodnie z art. 5
i art. 62 ustawy z 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych –
– poprzez umożliwienie uzyskania doraźnej, czasowej pomocy w formie usługi opieki
wytchnieniowej, tj. odciążenie od codziennych obowiązków łączących się ze sprawowaniem
opieki nad osobą z niepełnosprawnością przez zapewnienie czasowego zastępstwa w tym
zakresie. Dzięki temu wsparciu, osoby zaangażowane na co dzień w sprawowanie opieki
nad osobą z niepełnosprawnością dysponować będą czasem, który mogą przeznaczyć
na odpoczynek i regenerację, jak również na załatwienie niezbędnych spraw życiowych. Usługi
opieki wytchnieniowej mogą służyć również okresowemu zabezpieczeniu potrzeb osoby
z niepełnosprawnością w sytuacji, gdy członkowie rodzin lub opiekunowie z różnych powodów
nie będą mogli wykonywać swoich obowiązków.
Podkreślenia wymaga, że Gmina Choczewo w pierwszej kolejności uwzględnia
potrzeby członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad osobą
z niepełnosprawnością, która stale przebywa w domu i nie korzysta np. z ośrodka wsparcia,
z placówek pobytu całodobowego, ze środowiskowego domu samopomocy, z dziennego domu
pomocy, z warsztatu terapii zajęciowej lub niezatrudnionych, uczących się lub studiujących.
Przyznając usługi opieki wytchnieniowej bierze się pod uwagę stan zdrowia i sytuację życiową
uczestników Programu oraz osób z niepełnosprawnościami.

Program jest realizowany w dwóch formach:

1) świadczenia usług opieki wytchnieniowej w ramach pobytu dziennego:
a) w ośrodku wsparcia,
b) w domu pomocy społecznej świadczącym usługi wsparcia krótkoterminowego w formie
dziennej,
c) w domu pomocy społecznej prowadzonym przez podmioty niepubliczne, o których mowa
w art. 57 ust. 1 pkt 2–4 u.p.s.,
d) w przypadku braku możliwości realizacji opieki wytchnieniowej w miejscach, o których
mowa w lit. a–c, istnieje możliwość zrealizowania opieki wytchnieniowej w centrum
opiekuńczo-mieszkalnym (COM), na zasadach określonych w poszczególnych edycjach
Programu Centra Opiekuńczo-Mieszkalne,
e) za uprzednią zgodą gminy/powiatu, w miejscu zamieszkania osoby z niepełnosprawnością,
f) za uprzednią zgodą gminy/powiatu, w innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu
lub realizatora Programu, spełniającym kryteria dostępności, o których mowa w ustawie
z 19.07.2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami;

2) świadczenia usług opieki wytchnieniowej w ramach pobytu całodobowego:

a) w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym (wyłącznie osoby pełnoletnie),
b) w ośrodku wsparcia,
c) w rodzinnym domu pomocy,
d) w domu pomocy społecznej świadczącym usługi wsparcia krótkoterminowego w formie
pobytu całodobowego,
e) w domu pomocy społecznej prowadzonym przez podmioty niepubliczne, o których mowa
w art. 57 ust. 1 pkt 2–4 u.p.s.,
f) w placówce zapewniającej całodobową opiekę, o której mowa w ustawie o pomocy
społecznej,
g) w przypadku braku możliwości realizacji opieki wytchnieniowej w miejscach, o których
mowa w lit. a–f, istnieje możliwość zrealizowania opieki wytchnieniowej w centrum
opiekuńczo-mieszkalnym (COM), w przypadku posiadania wolnych miejsc,
h) za uprzednią zgodą gminy/powiatu, w miejscu zamieszkania osoby z niepełnosprawnością,
i) za uprzednią zgodą gminy/powiatu, w innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu
lub realizatora Programu, spełniającym kryteria dostępności, o których mowa w ustawie
o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.

Usługi opieki wytchnieniowej przysługują w przypadku zamieszkiwania członka
rodziny lub opiekuna we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą z niepełnosprawnością,
która wymaga stałej opieki w zakresie potrzeb życia codziennego. Aktywność zawodowa, nie
wyklucza członka rodziny lub opiekuna z możliwości uzyskania usługi opieki wytchnieniowej.

Należy pamiętać, że o wszelkich zmianach mających wpływ na prawo i warunki korzystania
z usług opieki wytchnieniowej w ramach Programu (np. utrata statusu osoby
z niepełnosprawnością, zmiana stopnia niepełnosprawności, korzystanie w danym roku
kalendarzowym z usług opieki wytchnieniowej finansowanych ze środków z Funduszu
w ramach innych programów ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego
dotyczących usług opieki wytchnieniowej), uczestnik Programu jest obowiązany niezwłocznie
poinformować gminę/powiat lub inny podmiot, któremu gmina zleciła realizację usług opieki
wytchnieniowej lub od którego gmina/powiat nabywa usługi opieki wytchnieniowe, nie później
niż w ciągu 7 dni od dnia nastąpienia zmiany. Zmiana okoliczności mających wpływ na prawo
i warunki korzystania z usług opieki wytchnieniowej w ramach Programu, o których mowa
powyżej, będzie skutkować zmianą przysługującego uczestnikowi Programu limitu godzin
i dób usług opieki wytchnieniowej finansowanych ze środków Funduszu w ramach Programu
w danym roku kalendarzowym. Nowy limit, z uwzględnieniem wcześniej wykorzystanych
w danym roku kalendarzowym godzin i dób usług opieki wytchnieniowej finansowanych
ze środków Funduszu w ramach Programu , będzie ustalany od dnia, w którym nastąpiły zmiany
okoliczności, o których mowa w zdaniu pierwszym powyżej.